‘Jij zaagt altijd’, ‘Ik mag hier nooooit iets!’ en ‘Iedereen van mijn klas mag wél’. Deur dicht, gestamp op de trap, drie uur beeld zonder klank. Typisch tieners maar als ouder wel een tikje frustrerend. Hoe kan je nu nog deftig praten met je tiener? We gingen te rade bij verschillende experten. Dit is hun advies.
1. Blijven proberen
Ja, je zal letterlijk de deur tegen je neus krijgen, verzeilen in oeverloze discussies met geroep, getier en tranen. Soms wil je het gewoon opgeven: het is te vermoeiend, het heeft geen zin, zo lijkt het wel. Maar loslaten is geen optie.
Ilse De Block (Opvoedingslijn): ‘Zelfs als je tiener er een tijdje de kantjes vanaf loopt en het af en toe echt te bont maakt: laat niet los. Erbij staan, naar kijken en niets doen is geen optie. Je blijft de ouder, je blijft aandringen op afspraken, je blijft bellen als ze niet op tijd thuis komen, je blijft vertellen dat je ongerust bent.
Het is een feit dat je het niet in de hand hebt wat er allemaal met je puber gebeurt. Je bent niet de enige die invloed uitoefent, en zeker niet als ze wat ouder worden. Maar hoe moeilijk het ook loopt, je moet wel blijven proberen en blijven zoeken naar een oplossing. Want als jij je tiener loslaat, wie is er dan nog?’
2. De eerste stap zetten
Je tiener is boos weggelopen. Zit te mokken op de slaapkamer. Uren later hoor je nog steeds niks. Ruimte gunnen of toch gaan praten, wat doe je nu best?
Ilse De Block: ‘Héél herkenbaar en volstrekt normaal, maar het mag niet blijven duren natuurlijk. Het is aan jou om de stap te zetten en te gaan babbelen met je puber. Niet op het moment dat jullie allebei nog zitten te briesen, bouw eerst een time-out in om een beetje af te koelen. Knoop nadien een gesprek aan: vraag wat er aan de hand is en probeer te luisteren zonder meteen te oordelen. Humor kan zeker helpen om het ijs wat te breken.’
Bouw eerst een time-out in om een beetje af te koelen. Knoop nadien een gesprek aan.
~ Ilse De Block , Opvoedingslijn
3. Naar je tiener luisteren
Best mogelijk dat je tieners het moeilijk hebben met de grenzen die jij stelt. Luister naar hen en vraag hen waarom.
Ilse De Block: ‘Wanneer je gaat bepalen wat mag en wat niet, is het een goed idee om aandachtig te kijken en te luisteren naar die tieners. Onderhandel met hen en laat hun mening meetellen: dat zorgt niet alleen voor degelijke afspraken, het geeft ook een boost aan hun zelfvertrouwen.’
4. Het goede moment kiezen
Het ene moment leent zich al meer tot een gesprek dan het andere. In de auto of bij het eten zijn bijvoorbeeld echte aanraders.
Sarah Van Gysegem (schrijfster van Typisch tieners): ‘Lange autoritten vind ik ideaal om te babbelen. Voordeel is dat je je ogen op de weg moet houden dus je pubers moeten je vragende blik en priemende ogen niet ondergaan én ze hoeven zich geen zorgen te maken dat je merkt hoe hard ze blozen.
Gevoelige onderwerpen hebben een extra aanloop nodig. Een van mijn tieners neemt die via Messenger, ook al zit hij maar een paar meter van mij. Ik snap het wel: face-to-face iets zeggen kan een grote stap zijn. Zolang ze communiceren, hoor je mij niet klagen.’
5. Vissen vermijden
Je voelt dat er iets scheelt, maar je tiener klapt dicht. Pogingen om te praten lopen op niets uit. Wat nu?!
Corine Faché (kinder- en jeugdpsychiater): ‘Ga vooral niet peuteren, want dan worden pubers wat paranoïde. Zeg misschien beter: “Ik zie dat je ’t moeilijk hebt. Je hoeft het mij niet te vertellen maar denk eens na bij wie je het wél kwijt kunt.” Door die omgekeerde aanpak zullen ze jou sneller in vertrouwen nemen dan wanneer je zit te vissen.’
6. Privacy respecteren
Een rem op het gesprek is vaak het feit dat je tiener niets met je wil delen. De geheimen zijn voor hun vrienden, jij komt het pas achteraf te weten.
Lieve Cottyn (psycholoog): ‘Het is pijnlijk voor de ouders maar dat buitensluiten hoort gewoon bij het afbakenen van hun eigen ruimte. Ik weet dat het verleidelijk is, maar zit niet in de berichten van je tieners te neuzen.’
Ilse De Block: ‘Heel wat pubers trekken zich graag terug op hun kamer. Dat moet kunnen, maar zorg er wel voor dat ze zich niet compleet gaan isoleren. Als ze op die kamer een pc met internet én een tv hebben, moeten ze op den duur nog weinig rekening houden met hun huisgenoten. Laat die tv in de woonkamer staan, dan kunnen jullie samen kiezen naar welk programma er gekeken wordt.
Het hoort bij de opvoeding die je geeft dat je je tieners rekening leert houden met anderen. Laat hen dus af en toe weten: “Hey, hallo, je pa en ma, je broer en zus zijn hier ook nog!”’
Ga vooral niet peuteren, want dan worden pubers wat paranoïde.
~ Corine Faché , kinder- en jeugdpsychiater
7. Eerlijk zijn
Praten met je tiener kan extra moeilijk zijn als het vertrouwen weg is. Heb je toch in de gsm gekeken, hun Messenger gecheckt of in de kamer rondgesnuffeld? Wees er dan eerlijk over en leg uit waarom je dat deed.
Ilse De Block: ‘Bepaalde dingen mogen ze gerust voor zichzelf houden. Ze moeten fouten kunnen maken en eruit leren. Maar jij blijft ook wel verantwoordelijk. Als je voelt dat er serieuze problemen zijn maar je tiener wil niets lossen, is het zeker verantwoord om te checken wat er aan de hand is.
Wees er ook eerlijk over: “Kijk, ik was ongerust, ben daarom je gsm gaan controleren en heb een aantal dingen gezien waar we het moeten over hebben. Ik weet dat we dat normaal niet doen, in elkaars gsm kijken, maar ik had mijn redenen.” Het is belangrijk dat je sowieso blijft praten met je puber, dat je verbinding blijft zoeken.’
