Een vroeggeboorte is de start van een erg onzekere en stresserende periode. Daarom bieden steeds meer ziekenhuizen ontwikkelingsgerichte zorg aan, want net als de warme couveuse is ook de nabijheid van de ouders op neonatologie levensbelangrijk.
Ouders van belang bij vroeggeboorte
Op de intensieve zorg voor prematuren bleven ouders te lang als toeschouwers langs de zijlijn en naast de couveuse staan. Toch benadrukt een recent rapport van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) nog maar eens het belang van interactie tussen ouders en pasgeborenen.
Denk dan naast de momenten van borstvoeding geven aan huid-op-huidcontact, helpen bij de verzorging van de baby of gewoon in elkaars nabijheid zijn, zodat ouders hun kindje van bij het begin echt leren kennen.
‘Ouders al van bij de geboorte betrekken, geeft het zelfvertrouwen een boost’
‘Zero separation is waar we met neonatale zorg wereldwijd naartoe moeten’, vertelt ook Barbara De Clercq, pediatrisch psychologe in AZ Sint-Lucas Gent. ‘De nabijheid van de ouders bevordert de hechting, de groei en het herstel van de baby, maar ook -en dat wordt vaak vergeten- het zelfvertrouwen van de ouders.
Vroeger lag de focus veelal op de medische conditie van de baby en bleven ouders vaak langs de zijlijn staan. Ouders kregen niet de kans om in hun ouderlijke rol te groeien en dat zorgde vaak voor angst en onzekerheid op het moment dat de baby naar huis mocht.
Zero separation is waar we met neonatale zorg wereldwijd naartoe moeten. De nabijheid van de ouders bevordert de hechting, de groei en het herstel van de baby, maar ook het zelfvertrouwen van de ouders.
~ Barbara De Clercq , pediatrisch psychologe in AZ Sint-Lucas Gent
Ouders al vanaf dag 1 heel nauw betrekken, geeft hun zelfvertrouwen een boost. Bij ontslag uit neonatologie hebben ze dan immers samen al een heel traject afgelegd; ouders hebben hun kindje al leren troosten, voeden, verzorgen en gaan met een groter gevoel van competentie naar huis.’
Om volledig te kunnen overschakelen op zero separation wordt in AZ Sint-Lucas tegen 2024 een nieuwe neonatologie gebouwd. ‘Daar zullen we over ouder-kind kamers beschikken waar ouders vanaf dag 1 kunnen blijven overnachten, in een volwaardig bed. Nu hebben we al overgangskamers, waar ouders soms blijven overnachten wanneer hun kindje bijna naar huis mag. Er wordt reeds veel aandacht geschonken aan de betrokkenheid bij de zorg van het kindje en aan het mentaal welzijn van de ouders, maar de nieuwe neonatologie wordt next level.’
Ouders in een hoofdrol op neonatologie
Ook ZNA en GZA bouwen tegen 2024 een gloednieuwe afdeling intensieve zorgen voor pasgeborenen. ‘Via family centered care betrekken we ouders al zoveel mogelijk bij de zorg van hun baby’, vertelt dr. Katleen Plaskie, diensthoofd neonatologie GZA.
‘Als zorgverlener doen we eigenlijk een stap achteruit en betrekken we de ouders als primaire zorgverleners. Van zodra het kan – en dat is soms al in de verloskamer – wordt kangoeroezorg toegepast en laten we ouders en baby zoveel mogelijk genieten van huid-op-huidcontact. Dat zorgt niet alleen voor een vlotte stabilisatie van de vitale functies van de baby, maar is ook belangrijk voor het hechtingsproces.
Ook op lange termijn heeft een vroege binding alleen maar voordelen. Zo vermindert het stress en de kans op depressieve symptomen bij de mama. Door signalen van de baby van zo dichtbij op te pikken, en te kunnen helpen bij het wegen van het kindje of het verluieren, krijgt de ouder het gevoel bekwamer te zijn.’
Integrated care
Maar ook GZA wil nog verder gaan. ‘In de nieuwe intensieve zorgen voor pasgeborenen kunnen de ouders dag en nacht bij de baby op de kamer blijven’, legt dr. Plaskie uit. ‘En we willen ouders laten participeren in de beleids- en dossiervoering. Zo kunnen ze bijvoorbeeld deelnemen aan patiëntenoverleg. Dat is echt integrated care.
Wij begeleiden, en de ouders staan centraal. Ze worden een volwaardige partner van het zorgteam. Daar is een financiële en organisatorische omslag voor nodig, maar wij geloven erin. Het is een aanpak die extra zorg en personeel vraagt, maar de outcome op korte en lange termijn is spectaculair. De opnameduur vermindert, de aanpak bevordert de hechting tussen ouder en kind en ouders voelen zich empowered’, besluit de arts.
Meer artikels over te vroeg geboren kindjes vind je op onze pagina Prematuur.
