Hoe we aankijken tegen relaties is met de tijd sterk veranderd. Dat lijkt ook te gelden voor relaties op latere leeftijd. Na het overlijden van de partner kiezen sommige 65-plussers voor een nieuwe relatie. Meer en meer mensen kiezen voor een latrelatie ook al hebben we daar geen exacte cijfers over. ‘Zulke feiten blijven vaak wat verborgen voor de samenleving’, stelt ouderenpsycholoog Luc Van de Ven.
Impact
De impact van het overlijden van de partner valt niet te onderschatten. ‘Hoe rijker en warmer de relatie voordien, hoe groter het verdriet. Toch verloopt de rouwverwerking in deze situaties vaak vlotter dan bij wie een conflictvolle relatie achter de rug heeft’, stelt deskundige Ria Grommen.
‘De goede herinneringen en de dankbaarheid versterken de eigen innerlijke kracht van wie achterblijft. Dat helpt om stillaan met zin het leven weer op te nemen.
Velen gaan alleen verder als weduwe of weduwnaar, weliswaar met een blijvende stille pijn in het hart. Maar toch ook open naar de mensen rondom hen en naar wat het leven brengt. Ze dragen hun partner als een deel van henzelf verder met zich mee. Anderen stappen in een nieuwe relatie in welke formele vorm ook.’
Drempel
‘Makkelijk is de stap naar een nieuwe relatie niet’, weet Grommen. ‘Soms voelt de overlevende partner zich schuldig tegenover de overleden partner. Alsof de nieuwe liefde een verraad is aan de oude. Bij anderen blijft de eerste liefde ook werkelijk als een schaduw over de nieuwe relatie hangen.
Soms ligt de nieuwe relatie moeilijk voor de kinderen. Simpele materiële overwegingen kunnen daarin meespelen (erfenis), maar ook een dieperliggend onbehagen van de kinderen. Zij kunnen het gevoel hebben dat de overleden ouder verdrongen wordt door de nieuw partner.’ (Levens lopen anders, Garant).
De goede herinneringen en de dankbaarheid versterken de eigen innerlijke kracht van wie achterblijft. Dat helpt om stillaan met zin het leven weer op te nemen.
~ Ria Grommen , deskundige
Balans
Sommigen gaan dit conflict met de kinderen uit de weg en vinden in een latrelatie een alternatief. Het is een plek waar intimiteit en seksualiteit een nieuwe kans krijgen. Evengoed staan partners in een latrelatie sterk op hun onafhankelijkheid.
Ouderenpsycholoog Luc Van de Ven ziet in zijn therapiepraktijk nog veel schroom om te praten over Living Apart Together. ‘Dat is minder het geval bij wie een relatiebreuk achter de rug heeft dan bij wie verweduwd is. Na het overlijden van de partner gaan we toch niet te zot doen, is daarbij de gedachtegang.
Soms verhinderen in die leeftijdsgroep waarden van weleer open communicatie. Maar daarnaast zie je ook de redenering van de boekhouder: Wat krijg ik terug in verhouding tot de energie die ik erin stop? Als de balans niet klopt, stopt ook de relatie. En daar loopt men niet mee te koop.’
Juridisch vreemden
Bij een huwelijk of een samenleefcontract legt de wet heel wat vast. Je woont dan ook normaal gesproken onder één dak. Een latrelatie heeft weinig juridische effecten omdat beide partners een eigen officiële woonplaats hebben. Erika Coene van de Gezinsbond: ‘Je bent juridisch vreemden voor elkaar. Zo zal je, in tegenstelling tot wettelijk samenwonenden, geen enkele aanspraak hebben in elkaars nalatenschap. Dat kan een bewuste keuze zijn.
Maar als deze partners elkaar toch willen begunstigen via een testament, worden ze ook als vreemden beschouwd door de fiscus, en dus betalen ze erfbelasting in de hoogste schijven (met tarieven tot 55%).’
