De waarom-fase van mijn kleuter
Onze oudste zoon stelt nu volop de wereld in vraag. Heel fijn, zeg je? Dat klopt… voor een stuk. Hij ontdekt de wereld om zich heen en het is inderdaad machtig om te zien hoe gretig en nieuwsgierig hij is. Hij wil weten hoe de dingen in elkaar zitten en dat juichen wij als ouder alleen maar toe.
Maar het houdt niet op. Ik schat dat we tientallen vragen per uur beantwoorden. Heel soms is hij tevreden met een antwoord. Dan zie je hoe hij de informatie opneemt en verwerkt. Maar even later komt er sowieso weer een vraag.
Een greep uit zijn vragenvuur? Je hebt de moeilijke en de onnozele, de wetenschappelijke en de filosofische vragen. De schattige en de grappige, de attente en de onbeschaamde. Je hebt de vragen die ik op een dag wil voorleggen aan Lieven Scheire. ‘Waarom is zand donkerder als het nat is?’ Leg dat maar eens uit aan een driejarige. ‘Waarom is pipi warm?’ Je vraagt je als ouder meteen af hoe hij dat heeft ontdekt.
Je hebt ook nog de ‘schaakmatvragen’, vragen waarop je het antwoord schuldig moet blijven en waarbij je met een mond vol tanden staat. ‘Waarom is de melk op?’ ‘Waarom hebben treinen bruine wielen?’
Dumbo kijken
De eindeloze vragenreeksen vinden we het lastigste. Elk antwoord lokt een nieuwe vraag uit en onze gesprekken worden kleine wedstrijden in verbaal tafeltennissen.
Hij: ‘Waarom is die olifant zo klein?’
Wij: ‘Omdat het nog een baby’tje is.’
Hij: ‘Waarom krijgt die grote olifant een baby’tje?’
Wij: ‘Omdat zij nu de mama geworden is.’
Hij: ‘Waarom is zij de mama geworden?’
Terwijl wij gewoon een uurtje wilden rusten en dachten dat het een goede idee was om hem naar Dumbo te laten kijken.
De hoeveelheid vragen stelt onze creativiteit op de proef. Het gebeurt wel eens dat ons arsenaal aan antwoorden uitgeput raakt of dat we verzeilen in cirkelredeneringen. ‘Waarom heeft een zeef zoveel gaatjes?’ Omdat het anders geen zeef is.
Sinds kort zetten we zelfs echte dooddoeners in: ‘Ja jongen, als we dat eens wisten.’ Maar het helpt niet. De vragen blijven komen.
Moeilijke thema’s
Hij stelt ook hartverscheurende vragen. Toen hij een dode vogel zag liggen, vroeg hij waarom diertjes kapotgaan. Meteen was duidelijk dat we ook de ‘Grote Vragen’ niet langer uit de weg kunnen gaan. Maar hoe maak je thema’s als ‘de dood’ bespreekbaar voor een kind? En wat is de juiste leeftijd om daarmee te beginnen?
We nemen hem mee naar het kerkhof om bloemen neer te leggen aan de graven van zijn overgrootouders. We worden stil van de vraag die hij stelt als hij de vele graven ziet: ‘Waarom gaan er zoveel mensen dood?’
We hebben lang niet alle antwoorden en ik vermoed dat onze zoon nu al beseft dat mama en papa niet alles weten. Dat is niet erg. Wij zijn ook maar mensen.
Het is soms vermoeiend om creatieve antwoorden te blijven verzinnen op zijn onmogelijke vragen. Zeker als zijn dorst naar een sluitend antwoord hem onrustig maakt. En toch zal hij moeten leren aanvaarden dat sommige vragen onbeantwoord blijven in het leven. Waarom, vraag je? Als we dat eens wisten.
